Mustion Linna (Svarta Manor)

Terve.

Eind september was er weer een excursie van de BWA (Brittish Women Association). Dit keer naar Mustion Linna oftwel Svarta Manor, een gigantisch houten landgoed op zo'n 80 km ten westen van Helsinki.

Het landgoed ligt aan de zogenoemde "Koningsroute". De Koningsroute is de oude postweg die sinds de veertiende eeuw de verbinding vormde tussen de Zweedse koningen in Stockholm en de Russische tsaren in Sint Petersburg. Vorsten en hun koeriers maakten veelvuldig gebruik van de route, waarvan nu nog enkele stukken in tact zijn. De hele weg is rijk bezaaid met tal van bezienswaardigheden (zoals dit landhuis) en behoort tot de belangrijkste toeristische routes in Scandinavië.

Als je naar het westen rijdt kun je bovendien merken dat je in Zweedstalig gebied komt omdat ineens alle naamborden beginnen in het Zweeds en dan pas de Finse aanduiding geven. In dit stuk van Finland vind je dorpen die overwegend Zweedstalig zijn.

In Finland waren de landhuizen doorgaans
de boerderijen van de grondbezittende adel die in de middeleeuwen door de koning van Zweden - Gustav Wasa - van belastingen werden vrijgesteld.

De landhuizen werden doorgaans het centrum in de dorpssamenleving. Het was namelijk gebruikelijk dat de landgoedeigenaar de (fabrieks)arbeiders op het landgoed liet wonen. Zo ook Mustion Linna dat de kern vormde van een ijzergieterij en smederij.

De industriële productie van ijzer begon hier met de opening van een ijzermijn in het nabijgelegen Lohja in 1560. De eerste van de ongeveer zeven ijzerfabrieken in zuid-Finland. Mustio werd gekozen als plaats voor de fabriek omdat hier stroomversnellingen waren in de rivier de Mustio die de fabriek van stroom konden voorzien. Bovendien kon het ijzer met boten makkelijk over het water worden vervoerd.

Naarmate de fabriek groeide, groeide ook het aantal werknemers dat een huis nodig had, een kerk, een sauna en noem maar op. Oftewel rondom de fabriek vormde zich een hele dorpskern (zie ook het dorp van de papierfabriek in Verla).

In eerste instantie was het huis met de landerijen en de fabriek in bezit van de Zweedse koning maar in 1644 ging het over in handen van particuliere ondernemers. In het midden van de 18e eeuw kwam het landgoed vervolgens in handen van de familie Linder die het nadien ongeveer 200 jaar in handen zou houden. Een korte tijd is het vervolgens in andere handen geweest. De huidige eigenaar Magnus Linder (de 7e generaie Linder) heeft het landhuis in 1985 teruggekocht voor de familie en is toen begonnen met de inmense restauratie van het pand en het landgoed.
Momenteel is er een museum, galerij, zomertheater, hotel en restaurant, worden er kookcursussen gegeven en kun je er seminars houden.

Wij kregen een rondleiding door het landhuis zelf. Wat het leuke aan de rondleiding was, was dat de dochter van de eigenaar - Maria Linder - met de gids en de groep meeliep. Maria is van mijn leeftijd en heeft altijd in hetzelfde huis gewoond als de museumstukken en schilderijen die nu tentoongesteld worden. Zo hoorden wij verhalen van haar van bepaalde incidenten uit haar jeugd (zoals het beschadigen van een schilderij door een speelgoed pijl- en boog door haar broer) die wij meteen konden nagaan op het betreffende museumstuk. Ook hoorden wij eigenaardigheden over bepaalde mensen wiens portret daar aan de muur hing en die bij haar ouders destijds over de vloer kwamen. Hoe een saai verhaal over een landgoed ineens een andere wending kan krijgen! Ineens zijn het geen schilderijen met onbekende personen maar menselijke portretten met anekdotes. Heel bijzonder.

Daarna werd een lunch aangeboden in het restaurant en konden wij vrij door het park lopen. Met de herfstkleuren van nu werd dit een alleraardigste wandeling.

Näkemiin.